Rasyonel Ne Demek?

Rasyonel kelimesi, dilimizde sıkça karşılaştığımız bir kelimedir. Peki, rasyonel ne demek? Rasyonel kelimesinin kökeni, anlamı ve kullanım alanları nelerdir? İşte, rasyonel kelimesi hakkında merak edilenler.

Rasyonel kelimesinin kökeni

Rasyonel kelimesi, Fransızcadan (rationel) dilimize geçmiş olan, aynı zamanda Latincede de aynı anlamı taşıyan “rationalis” sözcüğünden değişerek günümüze kadar gelmiştir. Türkçe anlamı 'akla uygun, akılcı” anlamındadır.

Rasyonel kelimesinin anlamı

Ukrayna Barış Zirvesi: Dayanışma mı, Barış mı?

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre, rasyonel kelimesinin anlamı, ‘‘Akla uygun, aklın kurallarına dayanan, ölçülü, hesaplı, ussal’’ olarak verilmiştir. Bu anlamı genel terim anlamıyla ilişkilendirmek gerekir. Genel ifadesi bu şekilde bilinir. Ayrıca anlamını desteklemek için de sözlükte; ‘‘Rasyonel bir çalışma.’’ cümlesine yer verilmiştir.

Rasyonel kelimesinin kullanım alanları

Rasyonel kelimesi, dilbilgisi olarak baktığımızda sıfat olarak kullanılmaktadır. Zıt anlamlısı irrasyonel olan bu kelimenin açık anlamı; ‘uslamlama, akıl yoluyla elde edilmiş’ anlamına gelir. Rasyonel kelimesi, iktisat, matematik, felsefe gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Örneğin:

• İktisat: Rasyonel, iktisat terimi olarak, karar birimlerini temsil eden kimselerin taşıdığı özelliği vurgulamak amacıyla kullanılır. Genel terimi ile kısmen bağdaşan anlam birliği bulunur (iktisadi kişinin taşıdığı özellik: ölçülü, hesaplı, akla uygun davranan gibi.).
• Matematik: Rasyonel, matematik terimi olarak, iki tam sayının oranlanmasıyla elde edilen kümeye verilen isimdir. Rasyonel sayılar bir diğer deyişle oranlı sayı olarak ifade edilir. Rasyonel sayıların mantığının oturtulması oldukça kolaydır. Rasyonel sayıların paydadan, pay ve paydadan, sıfırdan, küçük olanlarının kabul edilmesi ve kullanımı hakkında öğrenmek için örnekler ve anlatımlar.
• Felsefe: Rasyonel, felsefe terimi olarak, akılcı olmak demektir. Akla uygun sorgulama, bunu uygulayan kimseler için de bazen kullanılır (Rasyonel kimse). Nesnelliğe yatkın anlamını da taşıyabilmektedir rasyonel. Felsefede ilkelerin temas ettiği nokta ‘‘sorgulama’’ olarak değerlendirilir. Buna istinaden felsefede rasyonel kavramıysa, akılcı olmak demektir. Akla uygun sorgulama, bunu uygulayan kimseler için de bazen kullanılır (Rasyonel kimse). Nesnelliğe yatkın anlamını da taşıyabilmektedir rasyonel.