Polis Akademisi Başkanlığı İç Güvenlik Fakültesi Araştırma Görevlisi Doğukan Tuncal, Türkiye'nin istihbarata karşı koyma stratejisini değerlendirdiği bir analizinde, son dönemde pek çok ülkenin casuslukla mücadelede yeni düzenlemelere gittiğini belirtti.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, TBMM'ye sunulacak 9. Yargı Paketi kapsamında casusluk suçlarına ilişkin yeni kuralların çıkarılacağını ima etmişti. Türkiye’nin istihbarat odaklı yıkıcı faaliyetlerin hedefi haline geldiği bir konjonktürde, istihbarat birimlerinin ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalan mevcut hukuki çerçeve gerek suçların caydırılması ve cezalandırılması gerekse etkin bir istihbarata karşı koyma (İKK) yaklaşımı bakımından eksiklikler barındırıyordu.. Bu bağlamda ilgili değişiklik ihtiyaca dayalı düzenlemedir.
Son dönemde birçok devlet İKK'nın faaliyetlerini destekleyecek kapsamlı düzenlemeler yapıldı. Casusluk suçlarına ilişkin cezai yaptırımlar, caydırıcı bir işlev sağlayan unsurlar olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında yer almaktadır.
2014. Çin, Nisan 2023'te yürürlüğe giren Casusluk Yönetmeliği'nin revizyonunda, gizli bilgilerin iletilmesine dayanan geleneksel casusluk tanımını, yabancı istihbarat teşkilatlarının ve casusluk kapsamında ulusal güvenliği tehdit edecek kaynakların tüm faaliyetlerini kapsayacak şekilde genişletti. Yabancı istihbarat servislerinin çalışmalarına katılmak veya onları yönetmek, düşman aktörleri yönlendirmek ve "diğer tüm casusluk faaliyetleri", suç teorisi çerçevesinde tipik bir unsur içermediği için itiraz edilmesine rağmen suç olarak kabul edildi.
Türk Ceza Kanunu'nun 328. maddesi siyasi ve askeri casusluğu düzenlemektedir. Yargıtay uygulamasında gizli bilgilerin casusluk amacıyla aktarılması suçun maddi ve manevi özelliği olarak kabul edilmektedir. Yargıtay, FETÖ'ye ilişkin 328. madde kapsamındaki mevcut kararlarında, gizli bilgilerin aktarımı ve istihbarat amaçlarına ilişkin unsurların varlığına vurgu yaparak ilk derece mahkemelerinin kararlarını iptal etmektedir (Y3CD, K. 2023/8806; Y3CD, K. 2024/1761; Y3CD, K. 2023/10737) kabul edilmiştir. Bu kararlar, FETÖ'nün gizli yapılanmasına katılan ve Türk güvenlik bürokrasisine sızan örgüt mensuplarını hedef alıyor.
FETÖ örneğinde olduğu gibi bazı durumlarda kullanılan kaynaklar, yabancı aktörlerin yönlendirdiği ve yönlendirdiği süreçleri bilgilendirerek ve kullanarak Türkiye aleyhine etkilemeye çalıştı. 9. Yargı Paketi'nde önerilen değişiklikler şüphesiz bu bağlamda ihtiyaca dayalı düzenlemelerdir, ancak modern etki unsuruna dayanan anlayış dahilinde ve metinde "araştırmacılar ve yapıcıları" ifadesi yer almaktadır. Kelimenin tam anlamıyla bilgilendirme faaliyetlerine odaklanan bir makale. “yabancı bir aktörün çıkarları yahut talimatları doğrultusunda Türkiye’nin ulusal güvenliğini hedef alacak şekilde seçim süreçlerini, yargı erkinin işleyişini veya yasama faaliyetlerini doğrudan etkileme yahut manipüle etme amacı güden kişiler” Düzenlemeyi daha kapsamlı hale getirmek ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ulusal güvenlik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik faaliyetlerini sağlayacaktır.