Ampute, dilimize Fransızca Latince fiil olan ve budamak anlamına gelen “amputare” sözcüğünden geçmiştir. Tıp literatüründe sıkça kullanılan bir terim olan ampute, bir uzvun tamamen veya kısmen vücuttan ayrılması durumunu tanımlar. Ampute olan kişiler, kol, bacak, el, ayak, parmak, kulak, burun, göz gibi organlarını kaybetmişlerdir.
Ampute Olmanın Nedenleri Nelerdir?
Ampute olmanın pek çok nedeni olabilir. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
- Tıbbi veya cerrahi bir işlem: Bazı hastalıklar, enfeksiyonlar, tümörler, diyabet, damar tıkanıklığı gibi durumlarda, uzvun iyileştirilmesi mümkün olmayabilir. Bu durumda, uzvun kalanını korumak ve hastanın yaşam kalitesini artırmak için uzvun tamamen veya kısmen kesilmesi gerekebilir. Bu işleme amputasyon denir ve son seçenek olarak uygulanır.
- Bir kaza: Trafik kazaları, iş kazaları, savaşlar, terör saldırıları, doğal afetler gibi durumlarda, uzuv ciddi şekilde hasar görebilir. Bu durumda, uzvun kurtarılması mümkün olmayabilir veya uzvun fonksiyonunu kaybetmesine neden olabilir. Bu durumda, uzvun tamamen veya kısmen kesilmesi gerekebilir. Bu işleme travmatik amputasyon denir ve acil bir durumdur.
- Doğuştan gelen bir durum: Bazı kişiler, doğuştan gelen bir anomaliden dolayı uzuvlarının bir kısmını veya tamamını kaybetmiş olabilirler. Bu durumda, uzuv gelişmemiş veya eksik olabilir. Bu duruma konjenital amputasyon denir ve nadir bir durumdur.
Ampute Olan Kişiler Nasıl Yaşar?
Ampute olan kişiler, uzuv kaybının verdiği fiziksel ve psikolojik zorluklarla baş etmek zorundadırlar. Bu süreçte, onlara destek olmak, rehabilitasyon ve fizik tedavi sağlamak, protez seçenekleri sunmak önemlidir. Ampute olan kişiler, uygun protez ve eğitim ile günlük yaşamlarını sürdürebilir, sosyal ve mesleki faaliyetlere katılabilir, spor yapabilir ve hayatın tadını çıkarabilirler. Ampute olan kişiler, toplumun bir parçasıdır ve saygı ve anlayış beklerler.