Türkiye, yaklaşık 10 bin bitki ve 80 bin hayvan türüne ev sahipliği yapar. Ancak ne yazık ki, son yüzyılda insan faaliyetleri, doğal yaşam alanlarının tahribi, avcılık, kirlilik, iklim değişikliği gibi faktörler nedeniyle Türkiye’deki birçok hayvan türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bazı hayvan türleri ise artık Türkiye’de nesli tükenmiş olarak kabul edilmektedir.

Türkiye’de nesli tükenen hayvanlar arasında en bilinenleri şunlardır:

· Anadolu parsı: Anadolu parsı, kedigiller familyasından büyük bir etçil hayvandır. Anadolu parsı, Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu ve Orta Asya’da da yaşamaktaydı. Anadolu parsının neslinin tükenmesinin başlıca nedenleri arasında avcılık, yaşam alanlarının daralması ve insanlarla çatışma sayılabilir. Anadolu parsının Türkiye’de son görülmesi 1974 yılında Ankara Beypazarı’nda vurularak öldürülmesidir. Anadolu parsının günümüzde hala var olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir, ancak çok düşük bir ihtimal olarak değerlendirilmektedir.

· Asya aslanı: Asya aslanı, kedigiller familyasından büyük bir etçil hayvandır. Asya aslanı, eski zamanlarda Hindistan’dan Yunanistan’a kadar çok geniş bir coğrafyada bulunurdu. Asya aslanının neslinin tükenmesinin başlıca nedenleri arasında avcılık, yaşam alanlarının kaybı ve hastalıklar sayılabilir. Asya aslanının Türkiye’de son görülmesi 13. yüzyılda Anadolu’da olduğu tahmin edilmektedir. Asya aslanının günümüzde sadece Hindistan’ın Gir Ulusal Parkı’nda yaklaşık 500 birey olarak yaşadığı bilinmektedir.

· Asya çitası: Asya çitası, kedigiller familyasından hızlı bir etçil hayvandır. Asya çitası, Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu ve Orta Asya’da da yaşamaktaydı. Asya çitasının neslinin tükenmesinin başlıca nedenleri arasında avcılık, yaşam alanlarının yok edilmesi ve yetersiz besin kaynakları sayılabilir. Asya çitasının Türkiye’de son görülmesi 19. yüzyılın sonunda olduğu düşünülmektedir. Asya çitasının günümüzde sadece İran’da yaklaşık 50 birey olarak yaşadığı bilinmektedir.

Şanlıurfa’da Sıcakların Kurtarıcısı: Serinletici Urfa Lebenisi Şanlıurfa’da Sıcakların Kurtarıcısı: Serinletici Urfa Lebenisi

· Kafkas bizonu: Kafkas bizonu, boynuzlugiller familyasından büyük bir otçul hayvandır. Kafkas bizonu, diğer adıyla Avrupa bizonu olarak da bilinir. Kafkas bizonu, eski zamanlarda tüm Avrupa ve Anadolu’da yaygın olarak bulunurdu. Kafkas bizonunun neslinin tükenmesinin başlıca nedenleri arasında avcılık, yaşam alanlarının azalması ve hastalıklar sayılabilir. Kafkas bizonunun Türkiye’de son görülmesi 16. yüzyılda olduğu düşünülmektedir. Kafkas bizonunun günümüzde sadece Rusya, Ukrayna, Belarus ve Polonya’nın bazı milli parklarında koruma altında yaşadığı bilinmektedir.

· Hazar kaplanı: Hazar kaplanı, kedigiller familyasından büyük bir etçil hayvandır. Hazar kaplanı, Türkiye’nin yanı sıra Hazar Denizi, Kafkasya, İran, Türkmenistan, Afganistan’ın kuzey kesimlerinde yaşamaktaydı. Hazar kaplanının neslinin tükenmesinin başlıca nedenleri arasında avcılık, yaşam alanlarının kaybı ve insanlarla çatışma sayılabilir. Hazar kaplanının Türkiye’de son görülmesi 1970 yılında olduğu düşünülmektedir. Hazar kaplanının günümüzde tamamen yok olduğu kabul edilmektedir.

Kaynak: MEHMET MEKİ AKGÜL