Türkiye’nin ABD’den istediği 40 adet yeni Blok 70 F-16 savaş uçağı ve 79 modernizasyon kiti için resmi onay süreci devam ediyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasından sonra Kongre’ye bildirim yapacak. Kongre’den herhangi bir engel çıkmazsa satış gerçekleşecek. Ancak Macaristan, İsveç’in NATO üyeliğine karşı çıkıyor.
ABD Başkanı Biden: Hadi Bunu Halledelim
Türkiye’nin ABD’den talep ettiği F-16 satışı, uzun süredir Türk karşıtı Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez tarafından engelleniyordu. Menendez’in yolsuzluk suçlamaları sonrası başkanlıktan istifa etmesiyle, satışın önündeki en büyük engel kalkmıştı. Ancak ABD Başkanı Joe Biden, 28 Mayıs 2023’te Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı arayarak, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesini istediğini söylemişti. Biden, “Erdoğan hâlâ F-16’larla ilgili bir şeyler üzerinde çalışmak istiyor. Ona İsveç’i içeren bir anlaşma istediğimizi söyledim, hadi bunu halledelim” diyerek ilk kez iki konuyu birbirine bağlamıştı.
TBMM’den İsveç’e NATO Vizesi
Türkiye, ABD Başkanı Biden’ın isteğini yerine getirerek, TBMM’de İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin kanun teklifini kabul etti. İsveç, Türkiye’nin onayıyla birlikte 32. NATO üyesi olacak. İsveç, 200 yıllık tarafsızlık politikasını sonlandırarak, NATO’ya üye olma kararı almıştı. İsveç, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi ve Baltık ülkelerine yönelik tehditleri nedeniyle NATO’ya üyelik başvurusunda bulunmuştu.
ABD Dışişleri Bakanlığı: Satış ABD’nin Ulusal Çıkarına Uygun
TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasından sonra, ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan da memnuniyet açıklaması geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden biri, Türkiye’ye F-16 satışının ABD’nin, Türkiye’nin ve NATO müttefiklerinin ulusal güvenlik çıkarlarına uygun olduğunu belirtti. Sözcü, Kongre’nin dış ülkelere silah satışında anahtar bir role sahip olduğunu ve bazı Kongre üyelerinin, İsveç’in üyeliğinin onaylanmasının Ankara’ya F-16 satışı öncesinde kilit bir değerlendirme olduğunu dile getirdiklerini vurguladı.
ABD Kongresi’nde 15 Günlük Süre
ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’ye satılması planlanan 40 adet Blok 70 F-16 savaş jetleri için resmi bildirimi, Kongre’ye yapacak. Türkiye, NATO üyesi olduğu için kurallara göre resmi bildirimle birlikte 15 günlük bir bekleme süresi başlayacak. Bu süreçte Kongre’de oylama yapılmayacak. Eğer bu 15 günlük sürede Kongre herhangi bir yasama adımı atmazsa satış gerçekleşmiş olacak. Eğer 15 günlük sürede hem Senato hem de Temsilciler Meclisi, Türkiye’ye F-16 satışını engellemek için bir tasarı getirir ve onaylarsa, bu sefer engelleme tasarısı Başkan Biden’ın masasına gitmiş olur. Biden’ın bu noktada tasarıyı veto edip tekrar Kongre’ye gönderme yetkisi var ancak Kongre’de her iki kamarada da üçte iki çoğunluk ile veto geçersiz hale getirilebilir.
Macaristan, İsveç’in NATO Üyeliğine Karşı
TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesi sonrasında Stockholm’e yeşil ışık yakmayan tek NATO ülkesi olarak Macaristan kaldı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, dün sosyal medya mesajında İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’a, İsveç’in NATO üyeliğini görüşmek üzere bir davet mektubu yolladığını belirtti. Macaristan, İsveç’in ‘açıkça düşman tutum’ içinde olduğunu iddia ediyor ve İsveçli temsilcilerin hukukun üstünlüğü konularında eleştirilerinden rahatsız olduğunu gizlemiyor. Macaristan, İsveç’in NATO üyeliğini veto etme yetkisine sahip değil ancak süreci geciktirebilir.