İHD Diyarbakır Şubesi tarafından hazırlanan ‘Doğu Karadeniz ve Erzincan Hapishaneleri İnsan Hakları İhlalleri İnceleme ve Tespit Raporu’ düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.
Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan İHD Diyarbakır Şube Başkanı Ercan Yılmaz, Türkiye’de çok uzun bir süredir anti-demokratik uygulamaların olduğu, hakların bir bütün olarak askıya alındığı bir süreçten geçildiğini söyledi. Cezaevlerinde hak ihlallerinin her geçen gün artığına dikkat çeken Yılmaz, “Hapishanedeki mahpusların temel haklarına dahi erişim konusunda çok ciddi anlamda ihlaller yaşandığına dair çok fazla başvurular alıyoruz. Bunu ilişkin hazırladığımız raporlar, bu işin ilgisi olan bürokratlarla yaptığımız görüşmeler, ne yazık ki bu ihlallerin son bulmasına neden olmuyor. Mahpuslarla yaptığımız görüşmelerde, söz konusu ihlalin halen devam ettiği, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun ziyaret ve tavsiye niteliğindeki kararlarına rağmen TBMM’de bulunan siyasi partilerin oluşturduğu insan hakları komisyonun yapmış olduğu tespitlere rağmen halen ihlallerde bir değişiklik olmadığını hatta artarak devam ettiğini tarafımıza illettiler. Adalet Bakanlığı’na, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na çağrıda bulunuyoruz, Türkiye hapishanelerinde sistematik bir şekilde mahpusların hakları ihlal edilmekte. Asgari müşterekte kullanılması gereken haklar dahi özellikle konu politik mahpuslar olduğu vakit ihlal edilmekte” dedi.
‘Ağız içi ve çıplak aramaya maruz kalıyorlar’
Yılmaz’ın konuşmasının ardından İHD Şube Yöneticisi Ali İhsan Demirtaş, hazırladıkları rapordaki tespitleri açıkladı. Demirtaş, ziyaret edilen Giresun Espiye L Tipi Hapishanesinde mahpuslara hastaneye sevk sırasında ağız içi arama uygulamasının dayatıldığını ifade ederek, “Mahpusların söz konusu onur kırıcı ve aşağılayıcı uygulamayı kabul etmedikleri için yaklaşık üç yıldır hastaneye gitmedikleri, uzun süre boyunca hastaneye gitmemelerinden kaynaklı olarak mahpuslarda mevcut hastalıklarının yanında yeni birçok hastalığın oluştuğu heyetimize iletilmiştir. Mahpuslar, gerek tutuldukları hapishanelerin mimari ve fiziki yapısı itibarı ile gerekse de hapishanedeki uygulamalar nedeniyle tecrit ve izolasyon altında tutulmaktadır.
Mahpuslar hapishaneye ilk girişte “çıplak aramaya” maruz kaldıklarını, çıplak aramayı kabul etmeyen mahpusların 1-2 gün süreyle müşahede odasında tutulduklarını ve hakaretlere maruz bırakıldıklarını heyetimize iletmişlerdir” diye konuştu.
‘Odalarda kullanılan elektrik kullanım bedeli çok yüksek’
Cezaevindeki mahpusların odalarında kullandıkları elektrik ücretinin çok yüksek olduğunu tespit ettiklerini söyleyen Demirtaş, ayrıca ziyaret edilen hapishanelerde bulunan mahpusların tamamının ailelerine yüzlerce kilometre uzakta bulunan hapishanelerde tutulduğunu ifade etti. Demirtaş şunları söyledi:
“Mahpusların ailelerine yakın bir hapishaneye sevk taleplerine cevap verilmediği, sevk taleplerinin gerekçesiz bir şekilde ret edildiği ya da kapasite doluluğu gerekçe gösterilerek ret edildiği heyetimize aktarılmıştır. Mahpuslar kantinde satılan ürünlerin çok pahalı olduğunu, ürünlerin kalitesiz olduğunu ve ürün çeşitliliğinin az olduğunu ifade etmişlerdir. Yine, odalarda kullanılan elektrik bedelinin yüksek olduğu, bu bedellerin mahpusların aileleri tarafından yatırılan paralardan kesildiği mahpuslar tarafından heyetimize aktarılmıştır. Bu hususlar Türkiye hapishanelerinin neredeyse tamamında devam eden sorunlardır.”
‘Kantinde hijyenik ped fiyatları piyasa değerinin çok üstünde’
“Kadın mahpuslar idarece sağlanması gereken özel ihtiyaçlarından olan hijyenik pedlerin kendilerine ücretsiz olarak verilmediğini söylemişlerdir” diyen Demirtaş, “Kantinde ise hijyenik ped fiyatlarının piyasa değerinin çok üstünde olduğunu belirtmişlerdir. Şubelerimiz tarafından daha önce de raporlarımızda bu soruna yer verilmişti. İlgili sorunun halen Türkiye’nin değişik hapishanelerinde devam ettiği heyetimizce tespit edilmiştir” şeklinde konuştu.
