Donald Trump, geçtiğimiz hafta yaptığı bir konuşmada, NATO üyesi ülkelerin savunmaya ilişkin GSYİH'lerinin, üyelerin harcadığı taban yüzde 2’lik kısmın aksine en az yüzde 3'ünü harcamaları gerektiğini söyledi.
NATO’nun Savunma Politikası ve Planlamasından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Angus Lapsley ise, savunma haberleri yapan bir internet sitesine verdiği röportajda, Trump’ın sözlerine benzer ifadeler kullandı. Lapsley, mevcut "tehdit senaryolarının" NATO’nun Avrupa üyelerinin çoğunluğu için savunma bütçelerinde önemli bir artış gerektiğini vurguladı. Lapsley, "Bundan sonra üye ülkelerden istediğimiz daha iyi, kullanılabilir ve sürdürülebilir askeri kapasiteleri sağlamaları için üyelerin, harcamalarının yüzde 2'lik taban seviyesinin önemli ölçüde üzerine çıkmaları gerekecek" diye konuştu.
NATO ülkelerinin savunma harcamaları artıyor
NATO üye ülkelerinin savunma harcamalarının şimdiden arttığını belirten Lapsley, bu yıl ilk kez çoğu NATO ülkelerinin, savunma harcamalarının alt sınıra ulaştığını bildirdi. Lapsley, NATO'nun doğu cephesinde bulunan Polonya ve Estonya’nın GSYİH'lerinin sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 3'ünü savunmaya ayırdığını dile getirirken, Portekiz ve İspanya’nın yüzde 1 civarında kaldığını söyledi.
Lapsley, daha fazla NATO üye ülkesinin savunma harcamalarının yüzde 3’ü bulması gerektiğini vurgulayarak, "küresel güvenlik konusundaki endişelerin artmasıyla üye ülkelerin askeri kapasitelerinin de arttırılması gerektiği"ne ilişkin çağrı yaptı.
Estonya Savunma Bakanı Hanno Pevkur, GLOBSEC savunma forumunda, savunma harcamalarının önemine değinerek, "NATO yetkilileri, ulusal güvenliğin silahlı kuvvetlerden daha fazlasına bağlı olduğunu belirtti" dedi. Portekiz Savunma Bakanlığı Devlet Sekreteri Ana Isabel Xavier ise, "Portekiz'in şu anda GSYİH'nın yüzde 2'sine henüz ulaşmadığı bir gerçek. Bunu 2029'da yapmayı planlıyoruz. Ancak yaptığımız tüm tartışmaların bir konuda çok net olduğunu düşünüyorum. Sadece ne harcadığınız değil, aynı zamanda nasıl harcadığınız da önemli" diye konuştu.
32 NATO üyesi ülkeden GSYİH’lerinin yüzde 3’ünü savunmaya harcayanlar arasında Polonya ve Estonya’nın dışında ABD, Yunanistan ve Letonya var.
NATO ve Trump ilişkisi
ABD medyasında yer alan haberlerde, ABD Başkanı olduğu ilk döneminde Trump’ın NATO'ya ilişkin eleştirileri hatırlatıldı. Trump’ın yeniden seçilmesi halinde, ABD'nin NATO’ya gelecekteki bağlılığı konusunda bazı NATO üyesi ülkelerin soru işaretlerinin olduğu kaydedildi. Washington Post gazetesi konuya ilişkin, "Trump ilk döneminde NATO'ya karşı antipatisini defalarca dile getirdi ve en son tartışmada ABD'yi ittifaktan çekip çekmeyeceğini söylemeyi reddetti" ifadelerini kullandı.
Avrupalı diplomatlar ise Trump'ın ABD'nin NATO'ya verdiği desteği zayıflatabileceği ve ittifak içi görüş ayrılıklarına rağmen birlik olarak göstermeye çalıştıkları cepheyi de düşürebileceğine ilişkin endişelerin olduğunu belirtti.
NATO Genel Sekreteri ve eski Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Avrupalı meslektaşlarını Washington'daki olası bir siyasi değişime uyum sağlamaya çağırarak, "Trump hakkında söylenmeyi ve bu tarz düşünceleri dile getirmeyi bırakmalıyız" dedi.
