TÜİK, 2022 yılı Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri’ni Resmi Gazete’de yayımladı. Bu istatistikler, girişimlerin doğum, ölüm, hayatta kalma, hızlı büyüme ve ceylan girişim oranlarını, sektörel, teknolojik ve ölçeksel dağılımlarını içeriyor.
Girişimlerin doğum oranı yüzde 16,1 oldu
Girişimlerin doğum oranı, bir yıl içinde doğan girişimlerin toplam girişim sayısına oranını ifade ediyor. 2022 yılında girişimlerin doğum oranı yüzde 16,1 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2021 yılında yüzde 16 idi. Doğan girişimlerin istihdamdaki payı ise yüzde 5,5 oldu. Bu pay, 2021 yılında yüzde 5,6 idi.
Doğan girişimlerin sektörel dağılımına bakıldığında, 2022 yılında en yüksek payı yüzde 35,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü sırasıyla, yüzde 14,9 ile ulaştırma ve depolama ve yüzde 12,1 ile imalat sektörleri takip etti.
Girişimlerin ölüm oranı yüzde 9,6 oldu
Girişimlerin ölüm oranı, bir yıl içinde ölen girişimlerin toplam girişim sayısına oranını ifade ediyor. 2022 yılında girişimlerin ölüm oranı yüzde 9,6 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2019 yılında yüzde 12,1 idi. Ölen girişimlerin istihdamdaki payı ise yüzde 3,6 oldu. Bu pay, 2019 yılında yüzde 4,3 idi.
Ölen girişimlerin sektörel dağılımına bakıldığında, 2020 yılında en yüksek payı yüzde 33,9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü sırasıyla, yüzde 12,5 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri ile yüzde 11,8 ile ulaştırma ve depolama sektörleri takip etti.
Girişimlerin hayatta kalma oranı yüzde 84,1 oldu
Girişimlerin hayatta kalma oranı, bir yıl içinde doğan girişimlerin bir sonraki yıl hayatta kalanların oranını ifade ediyor. 2020 yılında doğan girişimlerin 2021 yılında hayatta kalma oranı yüzde 84,1 oldu. Bu oran, 2019 yılında doğan girişimlerin 2020 yılında hayatta kalma oranı olan yüzde 83,8’den daha yüksek oldu.
Girişimlerin iki yıllık hayatta kalma oranı ise yüzde 68,2 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2018 yılında doğan girişimlerin 2020 yılında hayatta kalma oranı olan yüzde 66,9’dan daha yüksek oldu.
Girişimlerin hızlı büyüme ve ceylan girişim oranları
Hızlı büyüyen girişimler, bir yıl içinde istihdam veya ciro bakımından yüzde 20 ve üzerinde büyüyen girişimlerdir. Ceylan girişimler ise, hem istihdam hem de ciro bakımından yüzde 20 ve üzerinde büyüyen girişimlerdir.
İstihdama göre hızlı büyüyen girişimler oranı 2022 yılında yüzde 20,7, ceylan girişimler oranı ise yüzde 2,9 oldu. Ciroya göre hızlı büyüyen girişimler oranı 2022 yılında yüzde 31,8, ceylan girişimler oranı ise yüzde 2,4 oldu.
İstihdama göre hızlı büyüyen girişimlerin 2022 yılında yüzde 31,8’i imalat, yüzde 20,3’u toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 14,0’ı ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi.
Ciroya göre hızlı büyüyen girişimlerin 2022 yılında yüzde 32,3’ü imalat, yüzde 27,6’sı toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 8,0’ı ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi.
İstihdama göre ceylan girişimlerin 2022 yılında yüzde 27,5’i imalat, yüzde 14,4’ü inşaat ve yüzde 13,0’ı ise toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterdi.
Ciroya göre ceylan girişimlerin 2022 yılında yüzde 26,9’u imalat, yüzde 15,7’si toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 11,1’i inşaat sektöründe faaliyet gösterdi.
İmalat sanayinde teknoloji düzeyi
İmalat sanayinde doğan girişimlerin teknoloji düzeyine göre dağılımı, OECD’nin teknoloji yoğunluğu sınıflandırmasına göre hesaplandı. Buna göre, 2022 yılında doğan girişimlerin yüzde 27,5’i orta düşük, yüzde 11,8’i orta yüksek, yüzde 0,9’u ise yüksek teknoloji düzeyine sahip ürünleri üreten girişimler oldu.
