Dünya Çevre Günü, ilk olarak 1970 yılında ABD’de başlatılmış ve daha sonra tüm dünyaya yayılmıştır. Bugün, Dünya Çevre Günü, Birleşmiş Milletler tarafından da tanınmakta ve her yıl farklı bir tema altında kutlanmaktadır. 2021 yılında Dünya Çevre Günü’nün teması “Ekosistem Onarımı” olarak belirlenmiştir.
Ekosistem onarımı, doğal veya insan kaynaklı nedenlerle bozulmuş veya yok olmuş ekosistemleri yeniden canlandırmak, iyileştirmek veya korumak anlamına gelir. Ekosistemler, canlıların ve cansızların bir arada bulunduğu, birbirleriyle etkileşim içinde olan ve belirli bir bölgeyi kaplayan sistemlerdir. Örneğin, ormanlar, göller, çöller, mercan resifleri gibi doğal ortamlar ekosistemlere örnektir. Ekosistemler, hem insanların hem de diğer canlıların hayatını sürdürmesi için gerekli olan hizmetleri sağlarlar. Örneğin, ekosistemler havayı temizler, suyu filtreler, toprağı besler, iklimi düzenler, gıda üretir, biyolojik çeşitliliği korur ve kültürel değerler taşır.
Ancak ekosistemler, iklim değişikliği, kirlilik, aşırı avlanma, ormansızlaştırma, tarım ve sanayi faaliyetleri gibi nedenlerle ciddi bir şekilde tehdit altındadır. Birleşmiş Milletler’in 2019 yılında yayımladığı rapora göre, dünyadaki ekosistemlerin %75’i insan faaliyetleri nedeniyle bozulmuştur. Ayrıca rapora göre, dünyadaki canlı türlerinin %1 milyonu yok olma riskiyle karşı karşıyadır. Bu durum hem insanların hem de diğer canlıların yaşam kalitesini ve geleceğini tehlikeye atar.
Bu nedenle ekosistem onarımı çok önemlidir. Ekosistem onarımı sayesinde hem doğal kaynaklar korunur hem de iklim değişikliğiyle mücadele edilir.
Ekosistem onarımının faydalarından bazıları şunlardır:
- Ekosistem onarımı ile karbon emisyonları azaltılabilir. Örneğin, ağaç dikmek veya ormanları korumak atmosferdeki karbondioksidi azaltır ve küresel ısınmayı yavaşlatır.
- Ekosistem onarımı ile biyolojik çeşitlilik arttırılabilir. Örneğin, mercan resiflerini korumak veya yeniden oluşturmak denizdeki canlı türlerinin yaşam alanlarını genişletir ve nesillerinin devamını sağlar.
- Ekosistem onarımı ile gıda güvenliği sağlanabilir. Örneğin, toprağı iyileştirmek veya sulama sistemlerini geliştirmek tarım verimliliğini arttırır ve açlıkla mücadele eder.
- Ekosistem onarımı ile sağlık iyileştirilebilir. Örneğin, hava kirliliğini azaltmak veya su kaynaklarını temizlemek insanların solunum ve sindirim sistemlerini korur ve hastalıklardan korunmalarına yardımcı olur.
- Ekosistem onarımı ile ekonomik kalkınma desteklenebilir. Örneğin, ekoturizm veya yenilenebilir enerji gibi çevre dostu sektörler geliştirilerek istihdam ve gelir arttırılabilir.
Ekosistem onarımı için herkesin sorumluluk alması ve katkıda bulunması gerekmektedir. Ekosistem onarımına katkıda bulunmanın bazı yolları şunlardır:
- Atıkları azaltmak ve geri dönüştürmek
- Enerji ve su tasarrufu yapmak
- Yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak
- Doğal ve organik ürünler tüketmek
- Yeşillendirme faaliyetlerine katılmak
- Çevre bilincini yaymak
Dünya Çevre Günü, ekosistem onarımının önemini vurgulayan ve bize bu konuda neler yapabileceğimizi gösteren bir gündür. Bu gün, hepimizin dünyamızı korumak için seslerini yükseltmelerine ve eyleme geçmelerine olanak sağlar.
