Ülkemizde pek çok çocuk, normalden daha yavaş bir hızda konuşma becerilerini geliştirir. Bu durum gelişimsel gecikme veya bozukluk olarak adlandırılır ve sıklıkla halk arasında “genetik geç konuşma” olarak nitelendirilir. Annelerinin veya babalarının da geç konuşmuş olması durumu önemsenmezken, aslında bu, dil ve konuşma becerilerinin önemli bir sorun olduğunun farkında olunmadığını gösterir. Gelişimsel pediatrinin ana konularından biri olan konuşma ve dil bozuklukları, çoğu zaman fiziksel sorunlara odaklanıldığından aileler tarafından fark edilmeyebilir.
DİL GELİŞİMİNDE GECİKME VE ETKENLERİ
Bazı çocuklar, dil gelişiminde gecikme yaşayabilirler ve konuşma becerilerini yaşıtlarına kıyasla daha geç geliştirebilirler. İşitme sorunları, çocuğun konuşma ve dil gelişimini olumsuz yönde etkiler. İşitme engeli olan çocuklar, dil seslerini doğal olarak duyamaz veya yanlış şekilde duyar, bu da konuşma becerilerini etkiler. Ayrıca, dil ve konuşma organlarında (dil, dudaklar, damak vb.) yaşanan fiziksel sorunlar da konuşma bozukluklarına neden olabilir.
Nörolojik sorunlar, çocuğun konuşma becerilerini ciddi şekilde etkileyebilir. Örneğin, serebral palsi gibi nörolojik bozukluklar, konuşma güçlüğüne yol açar. Çocukların konuşma becerilerini olumsuz etkileyen çevresel faktörler de vardır. Yetersiz konuşma modeli veya az iletişim kurma fırsatı gibi durumlar, çocuğun dil ve konuşma gelişimini olumsuz etkileyebilir.
PSİKOSOSYAL FAKTÖRLERİN ETKİSİ
Klinik Psikolog Selin Erekli, bazı durumlarda çocukların konuşma bozukluklarının psikososyal faktörlerden kaynaklandığını belirtti. "Örneğin, anksiyete, stres veya duygusal zorluklar, çocuğun konuşma becerilerini etkileyebilir. Bu nedenlerden dolayı, konuşma bozukluğu olan bir çocuk gözlemlendiğinde uzman bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir. Uzmanlar, çocuğun durumunu değerlendirebilir ve uygun tedavi veya terapi planını belirleyebilir" dedi.
UZMAN DEĞERLENDİRMESİ VE TEDAVİ ÖNEMİ
Konuşma ve dil bozuklukları, ailelerin dikkati ve uzman yardımı ile erken dönemde tespit edilip tedavi edilebilir. Gelişimsel pediatri uzmanları, çocuğun dil gelişimini izlerken ailelere de rehberlik eder. Ayrıca, erken teşhis edilen konuşma bozukluklarının tedavi edilmesi, çocuğun sosyal ve akademik başarısını olumlu yönde etkiler.
Çocuklarda konuşma gecikmeleri ve bozuklukları göz ardı edilmemesi gereken ciddi bir sorundur. Ailelerin, çocuklarının dil gelişimini dikkatle izlemeleri ve gerektiğinde uzmanlardan yardım almaları, bu sorunların aşılmasında kritik bir rol oynar. Sağlıklı iletişim becerileri geliştirmek, çocuğun gelecekteki başarısı ve mutluluğu için temel bir unsurdur.