Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, beynin kelimeleri nasıl anladığını ve sakladığını daha iyi anlamamıza yardımcı oldu. Bilim insanları, yaşayan bir insan beyninde kelimelerin dilsel özelliklerini belirlemekle görevli nöron gruplarının en detaylı haritasını çıkardı.
Araştırmada, kulağa gelen bir kelimenin sesi, işitme korteksi adı verilen bölgede işlenirken, kelimenin anlamı ise prefrontal kortekste çözüldü. Beyindeki kan akışının görüntüleri incelenerek yapılan analizler, kelimelerin ilgili nöronlarla eşleştirilmesini sağladı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden beyin cerrahı Ziv Williams ve ekibi, epilepsi ameliyatı geçiren 10 deneğin beynine yerleştirilen elektrotlar sayesinde bu süreçleri gerçek zamanlı olarak izledi.
Araştırmada, deneklere yaklaşık 450 kelime içeren İngilizce kısa cümleler dinletildi ve hangi nöronların ne zaman aktif hale geldiği kaydedildi. Sonuçlar, benzer anlamdaki kelimelere aynı nöron gruplarının tepki verdiğini gösterdi. Örneğin, "ördek" ve "yumurta" gibi ilişkilendirilebilecek kelimeler aynı nöronları tetiklerken, daha soyut kelimelere farklı nöron gruplarının yanıt verdiği tespit edildi.
Prefrontal korteksteki nöronların, kelimeleri seslerine değil anlamlarına göre ayırt ettiği belirlendi. Örneğin, "oğul" kelimesi aile üyeleriyle ilgili nöronları aktif hale getirirken, ses olarak benzer başka bir kelime aynı nöronları tetiklemedi.
Araştırmacılar, nöronların tetiklenmesini izleyerek deneklerin ne duyduğunu belirli ölçüde belirleyebildi.
Deneğin duyduğu cümlenin tam olmasa da bir canlıyla mı, bir eylemle mi veya bir yiyecekle mi ilgili olduğu tespit edilebildi.
Bilim insanları, nöronlardan doğrudan kayıt yapmanın, beyin taramalarından çok daha hızlı olduğunu, dili doğal hızında anlamanın konuşma yetisini kaybetmiş insanlara bu yetiyi yeniden kazandırabilecek beyin-bilgisayar arayüz cihazları geliştirmede faydalı olacağını düşünüyor.
