Alevi, Arapça kökenli bir sözcük olup, Hz. Ali’ye bağlı ya da onun soyundan olanlar anlamına gelir. Alevi sözcüğü, İslam kültür tarihinde, Hz. Ali soyundan gelenler, Hz. Ali’yi sevmek, saymak ve ona bağlı olmak anlamlarında kullanılmıştır. Alevi sözcüğü, aynı zamanda siyasal, tasavvufi ve itikadî anlamda da farklı grupları tanımlamak için kullanılmıştır.
Alevilik İnancının Özellikleri
Alevilik, bir inanç sistemi olarak, Hz. Ali’yi imam olarak kabul eden, Şii-Batıni inançlara bağlı olan ve toplumsal sorunlara duyarlı bir İslami yorum olarak tanımlanabilir. Alevilik, tarikat olmadığı gibi, tek bir tarikata da bağlanamaz. Daha çok bir mezhep, bir din görünümündedir. Alevilik, İslam dininin bozulmamış şekli olup, aynı zamanda Nazenin tarikatı, Muhammed Ali yolu ve erkanıdır. Alevilik, öğrencilerin kendine, ailesine ve topluma karşı saygılı, toplumsal sorunlara duyarlı, doğa ve çevreye faydalı, sorun çözen, iş birliği içinde çalışan kişiler olarak yetişmelerini amaçlar. Alevilik, eline, diline, beline hakim olma kuralını ahlak sisteminin simgesi olarak kabul eder. Alevilik, 72 milleti bir görüp Yaradan’dan ötürü seven, kadını erkeğe eşit gören, Allah’ın ademde sır olup mekan tuttuğuna ve ademde tecelli ettiğine inanan bir inançtır. Alevilik, Kur’an’dan sonra Hz. Peygamber ve Ehl-i Beyt’in içtihatlarına öncelik veren, bütün insanlığı kucaklayan ve insanlar arasında ırk, renk, soy-sop ayrımı gözetmeyen bir inançtır. Alevilik, her öğrencinin mutlaka bir imama tabi olması gerektiğine inanır. Bunlar Hz. Ali soyundan gelen imamlar olup, günümüzde Türkiye’de bunları takip edenler, Alevi dedeleri olarak kabul edilir. Alevilik, Sünni akide ile uyuşmayan bütün tarikat mensuplarını da Alevi olarak bilir. Alevilik, Sünnilerce Kızılbaş adıyla da anılır. Bu ad, XIV. yüzyılda Erdebil şehrini merkez edinen Şeyh Sâfıyüddin İshak Erdebilî’ye (ölm. 1334) kadar uzanır. Burada, kızıl tacı kabul eden ve İran’daki Safevî şahlarına bağlanan Alevilere, Sünnilerce Kızılbaş adının verildiği belirtilir.
