DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesi tarafından hazırlanan ''2014-2024 Yılları Arasında Kamuda ve Genel İşler İşkolunda İstihdam Raporu'' kamuoyuyla paylaşıldı.
Türkiye'deki ekonomik krizin, ülke ekonomisinde ciddi bir daralmaya, yüksek enflasyona, işsizlik oranlarında artışa, Türk Lirası'nın değer kaybına ve gelir dağılımı eşitsizliğinin artmasına yol açtığı belirtilen raporda, ''Hükümet tarafından 13 Mayıs 2024’te açıklanan “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi,” kamuoyunda “kadife eldivende demir yumruk” olarak nitelendirilmekte ve kamu hizmetleri ile çalışanlarına yönelik bir baskı aracı olarak değerlendirilmektedir'' ifadeleri yer aldı.
Rapora göre, son 10 yılda kamu harcamaları içinde sosyal harcalamaların oranı değişmedi. OECD ülkelerinde GSYH içinde sosyal harcamaların oranı yüzde 21 olarak yer alırken, Türkiye’de bu oran yüzde 15,6 oldu. Türkiye’de her 100 çalışandan yalnızca 16 kişinin kamu sektöründe çalıştığı belirtilen raporda, ''Son on yıllık süreçte, memur sayısı yüzde 22,9 artarken kamuda merkezi ve yerel idarelerde çalışan işçi sayısı yüzde 261,8 artmıştır'' denildi.
Rapora göre, 2014 yılında GSYH içinde kamu sosyal harcamalarının payı yüzde 15,6 iken 2024 yılı Eylül ayında bu oran 0,1 puanlık bir artışla yüzde 15,7 seviyesine çıktı. Raporda, GSYH'den kamu hizmetleri içerisinde eğitim, sağlık ve sosyal korumaya ayrılan paylar arasında en az "eğitim"in olduğu belirtilerek, GSYH içinde eğitime ayrılan payın yüzde 3,6 ve son on yılda eğitimin özelleştirilmesiyle birlikte bu oranın 0,3 puan azaldığı kaydedildi.
Raporda, son on yıllık süreçte kamu istihdamını etkileyen gelişmeler şöyle sıralandı:
- 2014 Yılı Düzenlemeleri
- Genel ve Yerel Seçimler
- 696 sayılı KHK Düzenlemeleri
- Olağanüstü Hal ve Darbelerin Etkisi
- Kamu Tasarruf Paketi (2024)
Kamuda toplam istihdam yüzde 53 arttı
Rapora göre, kamuda toplam istihdam, 2014 yılından 2024 yılına kadar kamu personel sayısı 1 milyon 825 bin 769 kişi ile yüzde 53 artarak 5 milyon 265 bin 808 kişiye ulaştı. 2024 yılı Eylül ayı itibarıyla kamuda toplam istihdamın yüzde 70'i memur, yüzde 23,6'sı sürekli işçi, yüzde 7,5'i sözleşmeli personel, yüzde 1,9’u "diğer" ve yüzde 0,9'u geçici işçi olarak kayıtlı.
2024 yılı itibarıyla genel işler sektöründeki istihdamın yüzde 66,7'si yani 644 bin 671 kişi belediyelerde görev yapıyor. Öte yandan, genel işler işkolunda istihdamın yüzde 33,3'ü ile 322 bin 195 kişi özel sektör şirketleri veya konut hizmetlerinde çalışıyor.
2024 yılı Eylül ayı verilerine göre, belediyelerdeki istihdam şöyle:
- Yüzde 83’ü işçilik (kadrolu, belediye şirket ve geçici işçi)
- Yüzde 16,3’ü memurluk
- Yüzde 1’i sözleşmeli personel. Buna göre, belediyelerde çalışan her 10 kişiden 8’i işçi.