Çarlık Rusyası'nın Karadeniz sahiline inme politikasının bir parçası olarak başlattığı Kafkas-Rus Çarlığı savaşı, 1556 yılında başladı ve tam 308 yıl sürdü.
Kafkas dağlarının iç kısımlarını işgal eden Ruslar, Çerkesleri yok ederek, teslim olan Çerkesleri ya Çar'ın ordusuna katılmaya ya da göç etmeye zorladı.
21 Mayıs 1864'ten itibaren Çerkes toplulukları başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerine sürgüne gönderildi.
Resmi olmayan verilere göre ay içinde yaklaşık 1,5 milyon Çerkes sınır dışı edildi. Örneğin yol koşulları, salgın hastalıklar ve açlık nedeniyle 500 bine yakın Çerkes hayatını kaybetti.
Kaçırılanlar Anapa, Novorossiysk, Gelincik, Soçi ve Adler gibi Karadeniz limanlarından gemilere gönderildi.
Anadolu'da çok sayıda Çerkes Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı ve Kocaeli'ye, bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Ortadoğu'ya yerleşti. Zamanla sürgündeki Çerkesler yerel halkla karıştı.
Osmanlı Devleti'ne sürgün edilemeyen Çerkesler, Orta Laba ve Orta Kuban nehirleri bölgesindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi.
Rusya'nın uzun zamandır planladığı "Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu" nun adım adım hayata geçirileceği söyleniyor.
Binlerce kişinin Osmanlı topraklarına ulaşamadan öldüğü bu sürgün, "tarihin en acı olaylarından biri" olarak nitelendiriliyor.
Türkiye'de yaşayan Çerkesler, insanlık tarihine kara bir iz bırakan Çerkes göçünü her yıl anıyor..
